Witamina C, czyli stary dobry kwas askorbinowy
Witamina C, zwana również kwasem askorbinowym, jest ważnym składnikiem odżywczym, który występuje naturalnie w wielu pokarmach, takich jak owoce cytrusowe, papryka, brokuły i kiwi. Jest ona niezwykle ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ponieważ pełni wiele ważnych ról, takich jak udział w produkcji kolagenu, co jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania skóry, kości, chrząstki i naczyń krwionośnych. Witamina C jest również silnym antyoksydantem, co oznacza, że pomaga chronić organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i zapobiega uszkodzeniom DNA. Ponadto, witamina ta wspomaga również prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego i pomaga w gojeniu ran. Warto dodać, że witamina C jest rozpuszczalna w wodzie, co oznacza, że organizm nie jest w stanie jej magazynować i trzeba ją dostarczać wraz z pożywieniem lub suplementami.
Witamina C – gdzie występuje
Witamina C występuje naturalnie w wielu pokarmach roślinnych, szczególnie w owocach cytrusowych, takich jak cytryny, pomarańcze i grejpfruty, a także w warzywach, takich jak papryka, brokuły, kalafior i kiwi. Inne pokarmy, które są dobrymi źródłami witaminy C, to truskawki, jagody, ananasy, mango, kapusta, ziemniaki, czarne porzeczki, szpinak, kalarepa i pomidory.
Należy jednak pamiętać, że witamina C jest rozpuszczalna w wodzie i może być łatwo utracona podczas przygotowywania i przechowywania pokarmów. Dlatego ważne jest, aby jeść świeże owoce i warzywa oraz unikać długotrwałego gotowania lub moczenia ich w wodzie, ponieważ to może prowadzić do utraty witaminy C.
Warto rozważyć dodanie do swojej diety suplementów z witaminą C lub picie soków owocowych i warzywnych, które są dobrym źródłem tej witaminy. Pozwoli to uniknąć deficytów witaminy C oraz związanych z tym przykrych konsekwencji.
Dawkowanie witaminy C
Witamina C jest ważnym składnikiem odżywczym, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Można ją przyjmować zarówno doustnie, jak i za pomocą suplementów diety lub maseczek do twarzy.
Zalecana dawka witaminy C dla dorosłych to 75-90 mg dziennie dla kobiet i 90-110 mg dziennie dla mężczyzn. Dawki te są uważane za bezpieczne i skuteczne w utrzymaniu prawidłowego poziomu witaminy C w organizmie. Jednak niektórzy ludzie mogą potrzebować więcej lub mniej witaminy C w zależności od ich stanu zdrowia, poziomu aktywności fizycznej i innych czynników. Optymalną dawkę należy dobrać po wykonaniu badań laboratoryjnych – warto wykonać oznaczenie poziomu witaminy C we krwi.
Jeśli chcesz przyjmować witaminę C w postaci suplementu diety, upewnij się, że przestrzegasz zalecanych dawek i nie przekraczasz maksymalnej dopuszczalnej dawki, która wynosi 2000 mg dziennie dla dorosłych. Przyjmowanie zbyt dużych dawek witaminy C może prowadzić do niepożądanych skutków ubocznych, takich jak biegunka, wzdęcia i bóle brzucha.
Pamiętaj, że witamina C jest również obecna w wielu pokarmach, takich jak owoce cytrusowe, warzywa kapustne, papryka, truskawki i kiwi. Dlatego też ważne jest, aby zapewnić sobie dostateczną ilość witaminy C poprzez zróżnicowaną dietę.
Witamina C właściwości – rola kwasu askorbinowego w organizmie
Kwas askorbinowy, znany również jako witamina C, jest składnikiem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Jego brak może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Ludzie nie są w stanie samodzielnie wytwarzać witaminy C, dlatego ważne jest dostarczanie jej z pożywieniem lub w postaci suplementów. Chociaż witamina C jest często kojarzona z leczeniem przeziębień, badania nie potwierdzają tego stwierdzenia. Natomiast jej profilaktyczne przyjmowanie pozwala skrócić czas trwania infekcji oraz zmniejszyć ich częstotliwość, zwłaszcza u sportowców.
Witamina C odgrywa ważną rolę w wielu procesach zachodzących w organizmie, m.in. jest niezbędna do produkcji kolagenu, czyli białka odpowiedzialnego za prawidłowy stan tkanki łącznej. Wspomaga także gojenie się ran, ułatwia przyswajanie żelaza, aktywuje różne enzymy oraz bierze udział w tworzeniu kortykosteroidów i neuroprzekaźników oraz przemianach tyrozyny. Witamina C ma pozytywny wpływ na psychikę. Jest również ważna dla zdrowia jamy ustnej, ponieważ zwalcza bakterie powodujące próchnicę oraz wzmacnia zęby i dziąsła.
Obok powyższych właściwości witaminy C, warto pamiętać, że:
- jest przeciwutleniaczem, chroni przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, które mogą uszkodzić komórki organizmu i przyczyniać się do rozwoju chorób;
- jest ważna dla odporności, ponieważ wspomaga produkcję białych krwinek, które walczą z infekcjami;
- jest ważna dla zdrowia skóry, ponieważ pomaga zwiększyć produkcję kolagenu i zwiększa elastyczność skóry;
- jest ważna dla zdrowia oczu, ponieważ pomaga chronić przed uszkodzeniem siatkówki i jest ważna dla zdrowia układu krwionośnego, ponieważ pomaga zwiększyć elastyczność i jakość naczyń krwionośnych
Niedobór witaminy C – po czym poznać
Niedobór witaminy C może objawiać się m.in.
- osłabieniem naczyń krwionośnych,
- obrzękiem i bolesnością stawów,
- trudnościami w gojeniu się ran,
- problemami ze zrastaniem się kości po złamaniach,
- obniżeniem odporności organizmu,
- szkorbutem,
- suchością i przedwczesnym starzeniem się skóry.
Szkorbut
Szkorbut to choroba, która jest spowodowana brakiem witaminy C w organizmie. Objawy szkorbutu to m.in. owrzodzenia i krwawienie dziąseł, wypadanie zębów, anemia, słabość, bóle mięśni i stawów, bardzo poważne owrzodzenia skóry, a także depresja i zaburzenia psychiczne. Szkorbut był powszechny w czasie wojen i w czasie długotrwałych morskich podróży, jednak obecnie jest chorobą rzadką
Przedawkowanie witaminy C
Witamina C jest wolno rozpuszczalna w tłuszczach i przeciążenie nie jest często spotykane. Nadmiar kwasu askorbinowego jest najczęściej usuwany z organizmu z moczem. Jednak, przyjmowanie dużych dawek witaminy C, powyżej 2 g dziennie, może powodować objawy niepożądane, takie jak:
- nudności,
- wymioty,
- biegunka,
- inne dolegliwości żołądkowe
- wysypka skórna.
Przy gwałtownym obniżeniu dawki witaminy C, może również dojść do spadku odporności. Dlatego ważne jest przestrzeganie zalecanych dawek witaminy C oraz konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji.
Niektóre badania sugerują, że przyjmowanie dużych dawek kwasu askorbinowego z suplementów może zwiększać ryzyko powstawania kamieni nerkowych u niektórych pacjentów. Zaleca się, aby osoby, które cierpią na kamicę nerkową lub mają tendencję do tworzenia się kamieni nerkowych, które zawierają kwas moczowy i / lub szczawian wapnia, unikały przyjmowania dawek kwasu askorbinowego powyżej 500 mg dziennie. Witamina C ułatwia wchłanianie żelaza, dlatego pacjenci z zaburzeniami gospodarki żelaza, takimi jak niedokrwistość syderoblastyczna, hemochromatoza i talasemia powinni być ostrożni podczas suplementacji i unikać przyjmowania dawek powyżej 500 mg na dobę.
Witamina C dla dzieci
Dzieci, podobnie jak dorośli, potrzebują witaminy C. Najmłodsze dzieci, ze względu na dopiero rozszerzaną dietę, często mają jej zbyt mało z pożywienia. Dostępne są różne preparaty, dzięki którym można uzupełniać poziom witaminy w organizmie najmłodszych, nie tylko w okresie choroby czy rekonwalescencji.
Dzieciom dedykowane są różne formy witaminy C:
- krople,
- proszek do sporządzania zawiesiny,
- lizaki z witaminą C,
- żelki,
- kapsułki,
- tabletki do ssania,
- tabletki musujące
- zwykłe tabletki dla starszaków.
Witamina C do basenu
Witamina C jest popularnym składnikiem stosowanym w basenach, ponieważ ma właściwości dezynfekujące i jest skuteczna w neutralizowaniu chloru. Chlor jest często stosowany w basenach jako środek dezynfekujący, jednak może powodować podrażnienia skóry i oczu oraz przyczyniać się do utraty koloru włosów. Wtedy z pomocą przychodzi witamina C, którą coraz częściej znajdziemy…w marketach budowlanych. Witamina C jest naturalnym rozpuszczalnym w wodzie przeciwutleniaczem. Może neutralizować chlor i jego produkty uboczne, takie jak chloraminę, która jest odpowiedzialna za nieprzyjemny zapach i podrażnienia skóry i oczu.
Dodanie witaminy C do basenu może również pomóc w utrzymaniu czystości wody poprzez zwiększenie skuteczności filtrów i zmniejszenie ilości potrzebnego chloru. Witamina C może również pomóc w utrzymaniu odpowiedniego pH wody, co jest ważne dla zdrowia skóry i oczu.
Jednak ważne jest, aby pamiętać, że witamina C jest rozpuszczalna w wodzie i stopniowo rozpada się pod wpływem światła i ciepła. Właśnie dlatego ważne jest, aby regularnie ją uzupełniać w basenie. Dodatkowo, należy zachować ostrożność przy dobieraniu dawki witaminy C do basenu. Jej nadmiar może prowadzić do zbyt niskiego poziomu pH, co może być szkodliwe dla zdrowia i prowadzić do korozji urządzeń i instalacji basenowych . Warto skonsultować się z fachowcem, aby ustalić odpowiednią dawkę witaminy C dla basenu.
Witamina C na twarz
Choć witaminę C kojarzymy głównie z podnoszeniem odporności i ogólnie zdrowiem, ma ona również spory wpływ na naszą urodę. Wszystko za sprawą jej zbawiennego wpływu na skórę. Niestety, witamina C z pożywienia dociera do skóry w niewielkim stopniu. Można wykorzystać ją jednak …zewnętrznie i aplikować na skórę z kosmetykami.
Nowoczesne dermokosmetyki, a coraz częściej również produkty drogeryjne, w swoim składzie posiadają witaminę C. Jest to zawsze przebadana naukowo, odpowiednio dobrana forma witaminy do pielęgnacji cery. Jakie korzyści niesie ze sobą dodatek witaminy C do kosmetyków? Co potrafi witamina C?
- zapobiega powstawaniu zmarszczek
- wspiera proces uszczelniania naczyń krwionośnych – dzięki niej naczynka są chronione przed pękaniem
- witamina C wspiera syntezę kolagenu, który jest odpowiedzialny za gęstość oraz jędrność skóry
- wspomaga ochronę przeciwsłoneczną skóry
- hamuje produkcję melaniny, przez co rozjaśnia skórę
- zapobiega przebarwieniom
- ma właściwości przeciwzapalne, wspiera leczenie trądziku
Ogromną siłą witaminy C są jej właściwości antyoksydacyjne – dzięki nim opóźnia procesy starzenia komórek, w tym skóry.
Rodzaje witaminy C w kosmetykach
W kosmetykach spotkamy różne warianty witaminy C. Wybierając w drogerii czy aptece kosmetyk, należy bacznie przyglądać się składom, by dostosować najlepszy preparat do swoich potrzeb. Istotny jest rodzaj i stężenie witaminy w kosmetyku. Jeżeli producent nie podaje w widocznym miejscu informacji o stężeniu, warto zajrzeć do listy składników oraz miejsca, które witamina C na liście zajmuje. Im bliżej do początku składników, tym więcej składnika w preparacie.
Formy witaminy C w kosmetykach:
- Czysty kwas askorbinowy
- Tetraizopalmitynian askorbolu (INCI: Tetrahexykdecyl Ascorbate lub Ascorbyl Tetraisopalmitate)
- 3-O Etylowy kwas askorbinowy (INCI: 3-0-Ethyl Ascorbic Acid)
- Glukozyd askorbylu (INCI: Ascorbyl Glucoside)
- Sól magnezowa fosforanu askorbylu (INCI: Magnesium Ascorbyl Phosphate MAP)
- Sól sodowa fosforanu askorbylu (INCI: Sodium Ascorbyl Phospate (SAP))
- Palmitynian askorbylu (INCI: Ascorbyl Palmitate)
Witamina C liposomalna
Liposomalna witamina C jest formą witaminy C, która jest zamknięta w specjalnych „liposomach”, czyli kulistych błonach lipidowych. Liposomy są naturalnie występującymi strukturami, które mogą przenikać przez bariery tkankowe, dzięki czemu witamina C jest lepiej wchłaniana przez organizm. W porównaniu z tradycyjną formą witaminy C, liposomalna witamina C jest lepiej przyswajalna i dostarcza więcej witaminy C do komórek. Może to prowadzić do lepszych rezultatów w zakresie zdrowia. Liposomalna witamina C jest szczególnie polecana dla osób, które mają trudności z przyswajaniem witaminy C z powodu problemów trawiennych lub chorób jelit.
Witamina C lewoskrętna i prawoskrętna
Kwas askorbinowy jest dostępny w dwóch formach: L-askorbinowy i D-askorbinowy. L-askorbinowy jest formą, którą organizm potrafi wykorzystać i jest dostępny w suplementach diety. Natomiast D-askorbinowy jest formą, której organizm nie potrafi wykorzystać i nie jest dostępny w suplementach diety. „Lewoskrętna witamina C” jest potocznym określeniem L-askorbinowego. Jest to jednak błędne określenie, ponieważ L-askorbinowy jest prawoskrętny, a jego grupa hydroksylowa znajduje się po lewej stronie.
Najważniejsze interakcje witaminy C z innymi substancjami
Witamina C, a konkretnie kwas askorbinowy, może mieć wpływ na działanie niektórych leków. Może przyspieszać wchłanianie żelaza, przyspieszać usuwanie trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych z organizmu, jednocześnie obniżając skuteczność działania pochodnych fenotiazyny (stosowane w lekach przeciwpsychotycznych oraz przeciwuczuleniowych) oraz antybiotyków aminoglikozydowych (np. amikacyna, gentamycyna).
Witamina C może również wpływać na działanie doustnej antykoncepcji hormonalnej. Dawka 1000 mg może spowodować blisko 2-krotny wzrost poziomu estrogenów we krwi, co może prowadzić do skutków ubocznych. Dlatego kobiety stosujące doustne środki hormonalne powinny dostarczać organizmowi 50-100 mg kwasu askorbinowego dziennie, unikając dawki 1000 mg na dobę.