Angina

• Angina – rodzaje anginy
• Angina przyczyny
• Objawy anginy
• Nalot na migdałkach – czy to na pewno angina
• Jak potwierdzić anginę?
• Powikłania po anginie
• Jaki antybiotyk na anginę
• Tonsillektomia czyli usuwanie migdałów
• Najpopularniejsze pytania o anginę

Angina to choroba z którą zetknie się prawdopodobnie każdy z nas. Może być wywoływana przez wirusy lub bakterie i w zależności od tego jaki patogen, mówimy o anginie wirusowej lub bakteryjnej. W nielicznych przypadkach anginę mogą wywoływać również grzyby. Ta popularna choroba górnych dróg oddechowych jest bardzo nieprzyjemna, jednak stosunkowo łatwa do wyleczenia. Jest to ostre zapalenie migdałków podniebiennych i błony śluzowej gardła.

Najważniejsze informacje	Zmienne
Objawy	gorączka, ból gardła, trudności w łykaniu, osłabienie, nalot na migdałach podniebiennych, brak apetytu, łagodne objawy gastryczne
Patogeny	BAKTERIE: streptococcus pyogenes, staphylococcus aureus, Moraxella catarrhalis, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae WIRUSY: enterowirusy, coronawirusy, rhinowirusy, wirusy paragrypy, wirus Epstein-Barr
Specjalista	internista, laryngolog
Czas trwania	od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od skuteczności zastosowanego leczenia
Prewencja	higiena, izolacja od osób aktualnie chorych

Angina – rodzaje anginy

Ze względu na miejsce występowania choroby, możemy mówić o anginie migdałka podniebiennego, anginie migdałka gardłowego oraz anginie migdałka językowego.

Inny podział angin uwzględnia odróżnienie następujących typów anginy:

• aftowa
• agranulocytarna
• błoniasta
• angina Ludwiga
• monocytowa
• rzekomobłoniasta
• septyczna

Choroba o charakterze paciorkowcowym może dotyczyć osób w każdej grupie wiekowej, najczęściej jednak pojawia się u dzieci i młodzieży. Źródłem zakażenia są osoby chore objawowo. Bardzo rzadko zakazić można się od nosicieli bezobjawowych. Najczęściej do zakażenia anginą dochodzi w sezonie jesienno-zimowym.

Angina przyczyny

Najczęstszą przyczyną anginy jest zakażenie paciorkowcem. Czasami mogą powodować ją inne bakterie, takie jak gronkowce, dwoinka zapalenia płuc (zwana pneumokokami), pałeczka grypy (Haemofilus influenzae) czy escherichia coli. Ponadto anginę mogą wywoływać wirusy oraz grzyby.

Objawy anginy

Tak zwany okres wylęgania choroby może wynosić od 2 do 5 dni. Po kontakcie z osobą chorą, objawy u siebie możemy zauważyć dosyć szybko. Chory zakaża do momentu zastosowania antybiotykoterapii, szacuje się, że już dobę po podaniu pierwszej dawki antybiotyku przestaje wytwarzać zakażające komórki (w przypadku anginy paciorkowcowej). Uwaga! Dzieje się tak jedynie w sytuacji, gdy wprowadzony zostanie odpowiedni antybiotyk, dlatego najlepiej wykonać posiew z antybiogramem, by zastosować już w pierwszym rzucie odpowiednio dopasowany preparat.

Paciorkowcowa odmiana anginy ma ostry i gwałtowny przebieg. Pojawiają się bolesne gardło, podwyższona temperatura często przebiegająca z gorączką, opuchlizna w obrębie węzłów chłonnych. Objawy anginy mogą być bardzo zróżnicowane, w zależności od ogólnej kondycji pacjenta, jego wieku i zastosowanego leczenia. U części pacjentów mogą pojawić się również objawy ze strony układu pokarmowego.

Najpopularniejsze objawy anginy to:

• ból gardła
• gorączka (przekraczająca nawet 39 stopni)
• nudności
• wymioty
• bóle brzucha
• rozbicie
• biały nalot na migdałach, tzw. czopy ropne
• powiększone węzły chłonne
• brak apetytu
• u dzieci również nieżyt nosa

Nalot na migdałkach – czy to na pewno angina

Bardzo charakterystycznym objawem anginy jest białawy nalot na migdałkach. W niektórych przypadkach może on przybierać kolor żółty czy nawet zielonkawy (odpowiedzialne są za to bakterie). Wydzielina na migdałach jest połączeniem włóknika i leukocytów, czyli naszych komórek odpornościowych, które niestety nie poradziły sobie z bakteriami. Nalot na migdałach jest sprawą bardzo indywidualną – może być go bardzo dużo lub wcale. Czasami trudno go zauważyć, zwłaszcza gdy dużo pijemy i często przełykamy ślinę.

Jak potwierdzić anginę?

Angina może dawać podobne objawy do przynajmniej kilku innych chorób. Rozpoznanie anginy wymaga wywiadu lekarskiego oraz wykonania posiewu – tylko posiew daje stu procentową pewność co do tego, że mamy do czynienia z anginą. Można wykonać posiew tradycyjny lub wykorzystać tak zwane szybkie testy (jeśli anginę wywołały bakterie paciorkowca Strepcoccus pyogenes).

Jeśli mamy do czynienia z wirusowym zapaleniem gardła, które również jest nazywane anginą lub mononukleozą zakaźną (choroba dająca podobne objawy, jednak o zupełnie innej etiologii), wymazy będą ujemne, testy nie wykryją bakterii.

Powikłania po anginie

Angina jest chorobą, która może dawać liczne powikłania, zwłaszcza jeśli jest nieprawidłowo leczona (lub wcale) lub dochodzi do nawrotów. Słyszałeś kiedyś o tym, że każda przebyta angina zostawia ślad na sercu? Coś w tym jest. Może nie do końca jest to prawdą, jednak bagatelizowanie anginy to nic dobrego.

Powikłania anginy, z punktu widzenia charakteru powikłania, można podzielić na dwie główne grupy: ropne i nieropne. Do powikłań ropnych należą ropień okołomigdałkowy, zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie zatok obocznych nosa. Ropień migdałkowy jest najczęstszym powikłaniem u pacjentów u których nie zastosowano na czas odpowiedniej antybiotykoterapii.

Do powikłań nieropnych należą gorączka reumatyczna, ostre kłębuszkowe zapalenie nerek. Gorączka reumatyczna to wielonarządowe schorzenie, którego objawy dotyczą serca, stawów, skóry. Pojawia się jako skutek anginy paciorkowcowej po 2-3 tygodniach od przebycia choroby. Chory powinien być leczony w szpitalu (podawana jest penicylina i leki przeciwzapalne). Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek pojawia się w przeciągu tygodnia-trzech po przebyciu anginy paciorkowcowej. Występuje białkomocz, podwyższone ASO.

U chorych o obniżonej odporności, w ciężkich stanach, w konsekwencji anginy może pojawić się nawet sepsa zagrażająca życiu.

Jaki antybiotyk na anginę

Dobór odpowiedniego antybiotyku w przypadku anginy bakteryjnej jest sprawą kluczową. Właściwe leczenie nie tylko zagwarantuje powrót do zdrowia, ale pozwoli pozbyć się z organizmu patogenu i zapobiegnie nawrotowi choroby. Najczęściej stosowanym w leczeniu anginy paciorkowcowej antybiotykiem jest penicylina, ponieważ nie ma szczepów wywołujących anginę, które byłyby oporne na penicylinę. Oznacza to, że każdy antybiotyk z grupy penicylin powinien przynieść pożądany efekt. Oczywiście sytuacja komplikuje się, gdy chory jest uczulony na penicylinę.

Bardzo ważne jest aby stosować antybiotyk przez 10 dni czyli pełną kurację, a nie tylko do momentu ustąpienia objawów. Jest to częsty błąd chorych – gdy angina powoli ustępuje, przerywają leczenie, bo wydaje im się, że już się pozbyli patogenu, a jest to nieprawda. Leczenie należy przeprowadzić konsekwentnie do końca.

Czy w czasie anginy trzeba leżeć w łóżku? Nie ma takiej potrzeby, jeśli chory nie czuje się źle, jednak wskazane jest prowadzenie oszczędnego trybu życia. Trzeba dużo odpoczywać i się regenerować. Należy spożywać dużo płynów i się nawadniać. Warto stosować również lekkostrawną dietę, aby nie obciążać za bardzo organizmu.

Antybiotyk	Dawkowanie u dzieci	Dawkowanie u dorosłych	Czas leczenia
Fenoksymetylopenicylina	<40 kg: 100-200 tys j.m./kg/dobę, w 2 dawkach >40 kg: jak u dorosłych	2-3 mln j.m./dobę w 2 dawkach	10 dni
Cefadroksyl	<40 kg: 30 mg/ kg w jednorazowej dawce dobowej >40 kg: jak u dorosłych	1000 mg w jednorazowej dawce dobowej	10 dni
Cefaleksyna	<40 kg: 25-50 mg/ kg/ dobę w 2 dawkach >40 kg: jak u dorosłych	500 mg co 12 godzin	10 dni
Erytromycyna	<40 kg: 30-50 mg/kg/ dobę w 3-4 dawkach >40 kg: jak u dorosłych	0,2-0,4 g co 6-8 godzin	10 dni
Klarytromycyna	<40 kg: 15 mg/kg/dobę w 2 dawkach >40 kg: jak u dorosłych	250-500 mg co 12 godzin	10 dni
Azytromycyna	<40 kg: 20 mg/kg (3dni) lub 12 mg/ >40 kg: jak u dorosłych	1000 mg w jednorazowej dawce dobowej przez 3 dni	3-5 dni

Tonsillektomia czyli usuwanie migdałów

W kontekście anginy i zapalenia migdałów bardzo często przywoływany jest temat wycinania migdałów. Zabieg tonsillektomii, bo tak fachowo nazywa się właśnie usuwanie migdałów podniebiennych, zalecany jest osobom z tzw. przerostem migdałów. Jeśli z migdałów wypływa ropa, jest to wskazanie do ich usunięcia.

Obecnie tonsillektomię wykonuje się w ramach tzw. chirurgii jednego dnia. Rekonwalescencja po zabiegu jest dosyć szybka – chory szybko wraca do zdrowia.

Najpopularniejsze pytania o anginę

---

BIBLIOGRAFIA

• Kawalec Wanda, Grenda Ryszard, Kulus marek; Pediatria II; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018
• Kręcicki Tomasz; Zalesska-Kręcicka Maria; Zarys otolaryngologii. Podręcznik dla studentów i lekarzy; Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław 2008
• Latkowski Bożydar, Lukas Witold, Godycki-Ćwirko Maciej; Medycyna Rodzinna; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017
• Latkowski Jan; Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004
• Otorynolaryngologia dla studentów medycyny i stomatologii. Red. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2004, 384 s. ISBN 83-200-2913-9
• Szczeklik A. (2016). Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna Praktyczna, Kraków.
• Sotiroudis, Theodore G., and Georgios T. Sotiroudis. „Health aspects of Spirulina (Arthrospira) microalga food supplement.” Journal of the Serbian Chemical Society 78.3 (2013): 395-405.
• Bufalo, Michelle Cristiane, et al. „The immunomodulatory effect of propolis on receptors expression, cytokine production and fungicidal activity of human monocytes.” Journal of Pharmacy and Pharmacology 66.10 (2014): 1497-1504
• Gutiérrez, Saray, Sara L. Svahn, and Maria E. Johansson. „Effects of omega-3 fatty acids on immune cells.” International journal of molecular sciences 20.20 (2019): 5028.
• Krzysik, Monika, Jadwiga Biernat, and Halina Grajeta. „Wpływ wybranych składników odżywczych pożywienia na funkcjonowanie układu odpornościowego Cz. II. Immunomodulacyjne działanie witamin i pierwiastków śladowych na organizm człowieka.” Adv. Clin. Exp. Med 16.1 (2007): 123-133.
• Galdeano, Carolina Maldonado, et al. „Beneficial effects of probiotic consumption on the immune system.” Annals of Nutrition and Metabolism 74.2 (2019): 115-124.
• Wysocki J.; Angina i jej powikłania; Służba Zdrowia; nr 9 – 10 z 31.01.2002 [dostęp w internecie: https://www.sluzbazdrowia.com.pl/artykul.php?numer_wydania=3105&art=4].
• Dziekiewicz M., Radzikowski A.; Angina paciorkowcowa – zasady diagnostyki i leczenia; Pediatria i Medycyna Rodzinna 2016, 12 (2), p. 141–149.
• Gajewski, P. Interna Szczeklika 2017. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2017. S. 671-674.

Podobał ci się ten artykuł? Udostępnij go w social mediach!