Kiła

Syfilis, czyli kiła jest infekcją bakteryjną przenoszoną drogą płciową. Za zakażenie odpowiada bakteria krętka bladego (T. pallidum). Choroba może powodować poważne problemy zdrowotne, jeśli nie jest leczona. Kiłę odkryto w 1905 roku. Może być skutecznie leczona antybiotykami we wczesnych stadiach. Bakterie te przenoszone są między ludźmi przez bezpośredni kontakt z raną na skórze lub błonach śluzowych, które mogą pojawić się na genitaliach, odbytnicy, ustach lub innej części ciała. Syfilis najczęściej przenoszony jest podczas seksu oralnego, analnego lub pochwowego, choć ryzyko istnieje również przy całowaniu. Pierwszym objawem jest bezbolesne zmiana skórna, która może ustąpić samoistnie, jednak bez leczenia bakterie pozostają w organizmie, mogąc uśpione przez dziesięciolecia i uszkadzać narządy, w tym mózg. Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia, należy stosować prezerwatywy podczas stosunku seksualnego.

Przyczyny kiły

Jedyne sposoby przenoszenia syfilisu to bezpośredni kontakt z ranami lub owrzodzeniami na narządach płciowych, ustach, odbycie, pochwie. Przenoszenie odbywa się głównie drogą seksualną, jednak zarażenie może się też zdarzyć przez łożysko oraz rzadko przez transfuzję krwi.

Istnieje również szereg czynników ryzyka, które zwiększają ryzyko zachorowania na kiłę. Wyjątkowo narażone są osoby, które uprawiają seks bez zabezpieczeń, mężczyźni uprawiający seks z innymi mężczyznami (analny), osoby zakażone wirusem HIV, osoby pozostające w związku z nosicielami syfilisu.

Objawy kiły

Objawy kiły mogą być różne w zależności od tego z jakim syfilisem mamy do czynienia. Można wyróżnić cztery postacie choroby: pierwotną, wtórną, utajoną, trzeciorzędową.

Syfilis pierwotny

Występuje od 3 do 4 tygodni po zakażeniu. Najczęściej pojawia się niewielka wrzodziejąca zmiana. Choroba jest bezbolesna, ale wysoce zaraźliwa. Chory może nawet nie zauważyć, że jest chory. Rany pojawiają się w miejscu, w którym bakteria przeniknęła do organizmu. U kobiet najczęściej są to szyjka macicy, łechtaczka, wargi sromowe, a u mężczyzn prącie lub odbytnica. Wrzodziejące wykwity pojawiają się najczęściej w czasie 3 tygodni od zarażenia, jednak okres wylęgania choroby może być wydłużony od 10 do nawet 90 dni. Rany utrzymują się od 2 do 6 tygodni. W niektórych przypadkach jedynym wyraźnym objawem jest powiększenie węzłów chłonnych.

Syfilis wtórny

Kiła wtórna objawia się wysypką skórną i bólem gardła. Specyficzna wysypka, tzw. osutka kiłowa nie swędzi, najczęściej pojawia się na dłoniach i podeszwach, jednak może wystąpić na całym ciele. Można scharakteryzować ją jako niewielkie różowe plamki z czerwonawymi gródkami. Na narządach płciowych mogą wystąpić również szarobiałe kłykciny kiłowe płaskie. U niektórych pacjentów pojawiają się one również na języku i podniebieniu.

Pozostałe objawy syfilisu obejmują:

• bóle głowy
• obrzęk węzłów chłonnych
• utrata słuchu
• problemy z równowagą
• zaburzenia widzenia
• ból kości (zapalenie okostnej)
• zmęczenie
• utrata wagi
• gorączka
• wypadanie włosów
• bolesne stawy

Wymienione objawy znikną, niezależnie od tego czy wdrożone będzie leczenie czy nie. Niestety, zakażony bez leczenia nadal będzie zarażonym i będzie mógł zakażać inne osoby, a niewykluczone, że ponownie dojdzie do rozwinięcia objawów u niego.

Syfilis utajony

W przypadku kiły utajonej, objawy pierwotne i wtórne zanikają i na tym etapie nie ma żadnych zauważalnych objawów. Bakterie są obecne, zakażony jest nosicielem i stwarza ryzyko dla innych. Jest to etap który może trwać latami, zanim przejdzie w syfilis trzeciorzędowy.

Syfilis trzeciorzędowy

Szacuje się, że do tego etapu może dojść aż 15-40% wszystkich zakażonych. Syfilis trzeciorzędowy, czyli tzw. kiła późna może wystąpić nawet kilkadziesiąt lat po pierwotnym zakażeniu. Jest to etap zagrażający życiu – może dojść do zajęcia układu sercowo naczyniowego, obecności guzów zapalnych (kilaki), a także zmian w układzie nerwowym.

Typy kiły

Kiła mózgowo-rdzeniowa

Ta postać choroby rozwija się, gdy bakterie dotarły do układu nerwowego. Może wystąpić w dowolnym momencie choroby. Ta postać choroby długo może pozostawać bezobjawowa, jednak może też dawać objawy neurologiczne takie jak:

• demencja
• nieprawidłowy chód
• drętwienie kończyn
• problemy z koncentracją
• dezorientacja
• drgawki
• problemy ze wzrokiem
• ślepota

Kiła kilakowata

Ta forma syfilisu charakteryzuje się pojawieniem się guzów, zwanych kilakami, które powstają z tkanki podskórnej, mięśniowej lub kostnej. Te zmiany pojawiają się w miejscach, gdzie skóra styka się z kością, takich jak twarz, uda, okolice obojczyków i klatki piersiowej. Początkowo kilaki przypominają twarde nacieki, które z czasem zmieniają się w guzki, które mogą pękać i uwalniać kleistą wydzielinę o krwistym kolorze. Powstałe rany zajmują duże powierzchnie skóry i przypominają kształtem nerki.

Kiła sercowo-naczyniowa

Jest to rzadka forma syfilisu, która powoduje zmiany w tętnicy głównej i zastawkach półksiężycowatych aorty, a czasem również w mięśniu sercowym i tętnicach obwodowych. Chorzy na tę postać syfilisu częściej są mężczyznami niż kobietami, a często zapadają na nią w wieku od 40 do 50 lat.

Kiła wrodzona

Kiła wrodzona to ciężka postać syfilisu, która jest często zagrażająca życiu, powstała w wyniku przeniesienia bakterii T. pallidum z matki na dziecko przez łożysko lub podczas porodu. Może prowadzić do wczesnej śmierci płodu lub noworodka, przedwczesnego porodu lub niskiej masy urodzeniowej oraz infekcji u niemowląt.

Objawy kiły wrodzonej u noworodków, niemowląt i dzieci obejmują:

• brak grzbietu nosa, co daje efekt nos siodełkowaty;
• gorączkę;
• trudności w przybieraniu na wadze;
• wysypkę na narządach płciowych, odbycie i ustach;
• małe pęcherze na dłoniach i stopach, które zmieniają się w wysypkę koloru miedzianego i rozprzestrzeniają się na twarz;
• wodnisty płyn z nosa.
• zęby Hutchinsona (zęby są mniejsze i szerzej rozstawione niż normalnie oraz mają nacięcia na powierzchni gryzącej);
• ból kości;
• utrata wzroku;
• ubytek słuchu;
• obrzęk stawów;
• zniekształcenie kości piszczelowej;
• bliznowacenie skóry wokół genitaliów, odbytu i ust;
• szare plamy wokół zewnętrznej strony pochwy i odbytu.

Te objawy mogą być bardzo poważne i dlatego ważne jest aby je jak najszybciej zauważyć i zgłosić do lekarza.

Diagnostyka kiły

Diagnostyka kiły jest bardzo prosta i stosunkowo niedroga. Diagnozowanie infekcji syfilisowej najczęściej polega na przeprowadzeniu testów serologicznych, które pozwalają na wykrycie przeciwciał wytworzonych przez organizm w odpowiedzi na infekcję krętkową. Testy te jednak nie pozwalają na rozróżnienie pomiędzy różnymi typami infekcji krętkowych ani na określenie czasu trwania infekcji.

Istnieją różne rodzaje testów serologicznych, które można podzielić na niespecyficzne lub specyficzne. Niektóre z nich to:

• badanie VDRL (Venereal Diseases Research Laboratory);
• USR (Unheated Serum Reagin);
• RPR (Rapid Plasma Reagin). Wybór odpowiedniego testu zależy od dostępności w danym laboratorium.

Kiła – leczenie

Leczenie syfilisu jest konieczne, aby zapobiec poważnym powikłaniom zdrowotnym. Należy zrobić to w swoim własnym interesie. Penicylina jest uważana za lek pierwszego wyboru w leczeniu syfilisu na wszystkich etapach, ponieważ jest skuteczna w zabijaniu bakterii wywołujących chorobę. Jeśli pacjent jest uczulony na penicylinę, lekarz może zaproponować inne antybiotyki lub zalecić odczulanie na penicylinę.

Syfilis pierwotny, wtórny lub we wczesnym stadium utajonym zwykle leczy się jednorazową dawką penicyliny. Jeśli choroba trwa dłużej niż rok, pacjent może potrzebować dodatkowych dawek. Inne antybiotyki, takie jak tetracykliny lub cefalosporyny, mogą być również stosowane u pacjentów uczulonych na penicylinę, jednak są one mniej skuteczne.

Kobiety w ciąży z syfilisem powinny być leczone penicyliną, jest to jedyny zalecany lek. Kobiety uczulone na penicylinę mogą przejść proces odczulania, pozwalający na przyjmowanie penicyliny. Nawet jeśli matka jest leczona na syfilis

Kiła – powikłania

Nieleczony syfilis może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Leczenie antybiotykami może zapobiegać dalszym uszkodzeniom, jednak nie jest w stanie naprawić już istniejących uszkodzeń. W późniejszych stadiach choroby, syfilis może powodować problemy z układem nerwowym, takie jak bóle głowy, udary, zapalenie opon mózgowych, utratę słuchu, problemy z wzrokiem, zaburzenia seksualne i problemy z pęcherzem.