- Dna moczanowa i podagra – co to za choroba?
- Dna moczanowa objawy
- Etapy podagry
- Napad dny moczanowej
- Leczenie dny moczanowej
- Jakie przyczyny ma dna moczanowa?
- Dieta na dnę moczanową
| Najważniejsze informacje | Zmienne |
|---|---|
| Objawy | ból stawów, zapalenie stawów, obrzęki, gorączka, dreszcze, guzki dnawe |
| Przyczyny | mutacje genów, niewydolność nerek, białaczka, choroby nowotworowe krwi, zła dieta |
| Specjalista | reumatolog, internista |
| Czas trwania | Napad dny moczanowej trwa średnio od 2 do 10 dni. |
| Prewencja | Dbanie o prawidłowy poziom kwasu moczowego, dobre odżywianie, regularna aktywność fizyczna |
Dna moczanowa i podagra – co to za choroba?
Dna moczanowa to choroba, którą nazywa się również podagrą (w sytuacji, gdy obejmuje paluchy u stóp). Potocznie nazywa się ją również artretyzmem. Jest to bardzo bolesna choroba, która dotyczy ludzi w każdym wieku, niestety również młodzieży. Specyficzne dla dny moczanowej są gwałtowne i bolesne zapalenia stawów. Zawsze atak dny moczanowej wymaga konsultacji lekarskiej.
Choroba nazywana dną moczanową zazwyczaj atakuje staw śródstopno-paliczkowy, jednak może także przyjmować postać kamicy nerkowej i guzków dnawych. Do dny prowadzi niekontrolowany wysoki poziom kwasu moczowego, który w sytuacji gdy nie znajduje ujścia, krystalizuje się i odkłada w stawach oraz ścięgnach i otaczających je tkankach. Miejsca, które są zajęte skrystalizowanym kwasem stają się spuchnięte, a obrzęk powoduje ból i zaczerwienienie skóry.
Dna moczanowa objawy
Do charakterystycznych objawów podagry należą nawracające ataki zapalenia stawów. Objawy i ból nasilają się nocą, trwają kilka godzin – wynika to z obniżającej się wieczorem temperatury ciała. Paradoksalnie, w sytuacji ataku dny moczanowej pacjent może gorączkować.
W efekcie nagromadzenia się kwasu moczowego, może dochodzić do powstawania nadżerek kostnych oraz artretyzmu. Czasami atak dny ustępuje w ciągu kilku dni. Po pierwszym ataku podagry najczęściej dochodzi do wycofania wszelkich objawów na jakiś czas. Niestety, zaniedbana dna moczanowa odezwie się ze zdwojoną siłą. Pacjent, który nie odczuwa objawów, często bagatelizuje sytuację i nie szuka przyczyny wystąpienia ataku dny moczanowej. Brak leczenia sprawia, że kolejne ataki nie tylko są nasilone, ale też atakowane są kolejne stawy.
Gdy tylko zachodzi podejrzenie występowania dny moczanowej, należy przeprowadzić niezbędną diagnostykę. Podstawowym badaniem jest zbadanie poziomu kwasu moczowego we krwi.
Etapy podagry
U chorych na dnę moczanową można wyróżnić kilka okresów choroby. Nazywa się je etapami, a są to: okres międzynapadowy, ostre napady zapalenia stawów, okresy bezobjawowej hiperurykemii oraz dna przewlekła (zaawansowana).
Napad dny moczanowej
Ostre zapalenie stawów czyli ostry napad dny moczanowej rozwija się w organizmie, gdy poziom kwasu moczowego jest bardzo wysoki. Do stanu zapalnego mogą przyczynić się duży wysiłek fizyczny, alkohol, jedzenie zawierające dużą ilość związków purynowych, operacje i zabiegi, urazy oraz niektóre leki. Gdy dochodzi do zajęcia stawu, w pierwszej kolejności pojawia się zaczerwienienie oraz spory obrzęk, a następnie ból, który z czasem tylko się nasila. Apogeum bólu następuje po około 8-12 godzinach od pierwszych objawów. Napad może trwać od kilku godzin do ponad dwóch tygodni. Leczony będzie trwał znacznie krócej.
Leczenie dny moczanowej
W leczeniu dny moczanowej stosuje się różnego rodzaju leki. Pacjent powinien znajdować się pod stałą opieką reumatologa. Objawy podagry można również neutralizować temperaturą (zimne okłady) oraz usztywnieniami kończyn.
Farmakologicznie pacjenta w okresie nasilenia dny wspiera się lekami z grum niesteroidowych leków przeciwzapalnych, glikokortykosteroidów oraz kolchicyny. Najważniejsza i kluczowa jest jednak szybka reakcja – im szybciej wdrożone leczenie, tym mniej cierpienia i niepotrzebnego bólu dla pacjenta.
Bardzo często u pacjentów z dną moczanową występują także inne choroby towarzyszące, które trzeba kontrolować i leczyć. Są to zaburzenia gospodarki lipidowej, zaburzenia gospodarki węglowodanowej, kamica moczowa, nadciśnienie, otyłość i nadwaga.
Jakie przyczyny ma dna moczanowa?
Bezpośrednią przyczyną dny moczanowej jest zmniejszona wydajność pracy nerek, prowadząca do zwiększonego stężenia kwasu moczowego. Nerki w niektórych sytuacjach nie radzą sobie z ogromnymi ilościami kwasu moczowego, który pozostaje w organizmie w nieodpowiedniej formie. U wielu pacjentów dna moczanowa jest efektem niewłaściwej diety. Dna moczanowa może mieć również swoje źródło w czynnikach genetycznych.
Oto niektóre czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia dny moczanowej u pacjenta:
- nadwaga
- otyłość
- nadciśnienie tętnicze
- choroba wieńcowa
- cukrzyca
- zaburzenia gospodarki lipidowej
- niewłaściwa dieta
Dieta na dnę moczanową
Dieta przy dnie moczanowej jest bardzo istotna, może nie tylko osłabić objawy dny, ale także jej zapobiegać. Chorym na dnę moczanową zaleca się dietę ubogopurynową. Jeśli chcemy uniknąć nawrotów choroby, warto zrezygnować z produktów z dużą zawartością puryn, takich jak podroby, niektóre gatunki mięs (np. wołowina, wieprzowina, bekon, dziczyzna), tłuste sosy czy chociażby piwo. Najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja z dietetykiem i wdrożenie indywidualnej zdrowej diety. U niektórych pacjentów dobrym postępowaniem będzie również eliminacja z diety takich składników jak grzyby, ryby morskie, warzywa strączkowe, kawa i herbata oraz kakao. Pamiętajmy jednak, żeby wszystko robić z „głową” i najlepiej w konsultacji z profesjonalistą, aby sobie bardziej nie zaszkodzić.
BIBLIOGRAFIA
- Majdan M., Borys O., Dna i schorzenia towarzyszące podwyższonemu stężeniu kwasu moczowego, „Annales Academiae Medicae Stetinensis. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie” 2010, nr 56, s. 34-39.
- Neogi T., Dna moczanowa, „Medycyna po Dyplomie” 2011, nr 10, s. 47-56.
- Zimmermann-Górska I., Dna moczanowa, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.15.
- Lewandowska-Polak A., Makowska J., Napad dny moczanowej – jak rozpoznać i leczyć, „Stany Nagłe po Dyplomie” 2017, nr 1.
- Nuki G., Doherty M., Richette P., Aktualne postępowanie w dnie moczanowej. Praktyczne wskazówki z wytycznych EULAR 2016, „Med. Prakt.” 2017, nr 5, s. 22-36.