- Choroba Bowena – co to jest
- Przyczyny choroby Bowena
- Objawy choroby Bowena
- Choroba Bowena – rozpoznanie
- Rokowania w chorobie Bowena
- Choroba Bowena – co to jest?
Schorzenie nazywane chorobą Bowena to tak na prawdę jedna z form przedinwazyjnego nowotworu skóry. Co to oznacza? Tylko tyle (lub aż tyle), że komórki namnażają się tylko w obrębie jednej tkanki i nie rozprzestrzeniają się. Nowotwór tego rodzaju nie przekracza granicy miejsca, w którym się rozwija – jest to nowotwór o charakterze płaskim. Jest to forma raka kolczystokomórkowego śródnaskórkowego – najczęściej na kończynach dolnych. Ciekawą formą tego nowotworu jest erytroplazja Queyrata – dotyczy ona narządów płciowych. Zmiany skórne w chorobie Bowena mogą występować pojedynczo w jednym miejscu lub w większych skupiskach.
Przyczyny choroby Bowena
Wśród najbardziej prawdopodobnych przyczyn choroby Bowena wymienić można czynniki:
- onkogenne (infekcje brodawczakami ludzkimi)
- immunosupresyjne
- karcinogeny chemiczne (arsen)
- promieniowanie słoneczne i jonizujące
- podrażnienia mechaniczne
- przewlekłe choroby skóry
Czym jest przedinwazyjność nowotworu? Zjawisko to polega na tym, że rak zajmuje tkankę podstawową, nie zajmuje tkanek sąsiadujących, nie przenika do nich i nie rozprzestrzenia się poza „swoją” tkankę podstawową.
Warto wspomnieć, że w kwestii wirusa HPV (16, 18) powstawanie choroby Bowena na skutek zakażenia tym wirusem dotyczy narządów płciowych, ale co ciekawe, wirusa HPV potwierdza się aż u 90% chorych na chorobę Bowena, u których zmiany występują w obrębie genitaliów. Obecność zmian w innych częściach ciała może być konsekwencją przeniesienia wirusa z okolic narządów płciowych.
Objawy choroby Bowena
Jednym z typowy objawów choroby Bowena są powiększające się (dość powoli) dobrze odgraniczone rumieniowe plamy. Plamy te mają raczej nieregularny kształt, złuszczającą się, czasami pokrytą strupkami lub nadżerkami powierzchnię. U niektórych pacjentów zmiany mogą przypominać wyprysk lub ognisko łuszczycy. Kolor zmian określa się jako siny lub czerwono-brunatny. Z bliska powierzchnia zmian jest gładka lub lśniąca. Zmiany w chorobie Bowena zlokalizowane są głównie na błonach śluzowych albo skórze. Często pojawiają się na skórze karku, tułowia, dłoni, a nawet na małżowinach usznych.
Choroba Bowena – rozpoznanie
Diagnozując chorobę Bowena, lekarz powinien brać pod uwagę holistyczny przebieg choroby, wywiad dermatologiczny szczególnie uwzględniający charakter zmian skórnych oraz bezwzględnie wynik badania histopatologicznego. Takie badanie pozwoli ocenić komórki naskórka – jest to kluczowe dla całego procesu diagnostycznego badanie. Przydatne bedą również badania dermatoskopowe oraz wirusologiczne.
Zmiany skórne w chorobie Bowena mogą przypominać zmiany w innych jednostkach chorobowych, dlatego tak ważna jest rozbudowana diagnostyka i szczegółowe testy. W trakcie trwania diagnostyki należy wykluczyć inne choroby. Najczęściej choroba Bowena jest różnicowana z rogowaceniem słonecznym, chorobą Pageta, rogowaceniem słonecznym, dyskeratozą Dariera, nabłoniakiem śródnaskórkowym Borst-Jadassona.
Rokowania w chorobie Bowena
Odpowiednio szybko wykryta daje bardzo dobre rokowania. Dolegliwości nasilają się w kierunku inwazyjnej postaci nowotworu kolczystokomórkowego, jeśli leczenie jest dobrane źle lub co gorsza, nie zostało podjęte wcale. Po czym możemy poznać, że zmiany idą w stronę inwazyjnej postaci nowotworu? Po zwiększonym nacieku podstawowym, po znacznym rozroście zmiany i po pojawianiu się stale nowych powierzchownych owrzodzeń.
Leczenie choroby Bowena
Leczenie choroby Bowena może być zarówno farmakologiczne, jak i chirurgiczne. Pacjentom podaje się Fluorouracyl oraz imikwimod. W zakresie chirurgii stosuje się krioterapię (niszczenie zmienionych tkanek za pomocą niskich temperatur i ciekłego azotu), łyżeczkowanie z elektrokoagulacją, waporyzację laserową, cięcie mikrochirurgiczne, terapię fotodynamiczną, radioterapię.
BIBLIOGRAFIA:
- Rutkowski P., Owczarek W., Raki skóry, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 3/2018.
- P. Brzeziński „Choroba Bowena leczona przez trzy lata jako kontaktowe zapalenie skóry”, Forum Medycyny Rodzinnej, 2011, tom 5,
- Brzeziński P., Poklękowska K., Choroba Bowena – klinika, dermoskopia, histopatologia, Nasza Dermatologia Online, 2/2011.